วันจันทร์ที่ 13 กรกฎาคม พ.ศ. 2558

สวนพฤกษศาสตร์โรงเรียนกระสังพิทยาคม

ต้นเข็ม



ชื่อวิทยาศาสตร์: Ixora chinensis Lamk. Ixora spp.
ชื่อวงศ์: RUBIACEAE
ชื่อสามัญ: West Indian Jasmine
ข้อมูลทั่วไปและประวัติ

             เข็มนั้นเป็นดอกไม้ที่เป็นที่รู้จักกันทั่วไป คนไทยนิยมปลูกกันตามบ้านเรือนและสวน เป็นไม้ในเขตร้อนมีถิ่นกำเนิดอยู่แถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เข็มจะมีหลายชนิด แต่ละชนิดจะมีดอกใหญ่ และสีไม่เหมือนกัน แล้วแต่ชนิดของเข็ม
ความหมายของดอกเข็ม
              ดอกเข็ม คือ  ดอกเข็มหมายถึง ความฉลาดหลักแหลม อันเปรียบเสมือนเข็มที่มีความแหลมคม  เราจึงใช้ดอกเข็มในพิธีไหว้บูชาครูกันทุกปี  แต่แน่นอนค่ะว่าเมื่อเรามีความหมายของดอกเข็มมาฝากเพื่อนๆ กันแล้วนั้น  ต้องไม่ใช่หมายถึง ความฉลาดหลักแหลมอย่างเดียวแน่นอนค่ะ
เมื่อมีการเทียบหาไม้มงคลประจำวันเกิดแล้ว  ดอกเข็มก็เป็นอีกพันธุ์หนึ่งที่เหมาะกับคนเกิดวันศุกร์  และเมื่อเทียบไม้มงคลประจำราศีเกิดนั้น  ดอกเข็มจะเหมาะกับคนที่เกิดราศีกุมภ์
เกี่ยวกับความเชื่อในการการเสริมสิริมงคลนั้น  เชื่อว่าบ้านใดปลูกดอกเข็มไว้ประจำบ้าน  จะทำให้ผู้ที่ปลูกและผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านมีความฉลาดหลักแหลม  รู้จักรักษาเอาตัวรอดจากสถานการณ์คับขันเฉพาะหน้า  ยิ่งครอบครัวใดมีเยาวชนที่กำลังศึกษาเล่าเรียนอยู่ ก็จะเกิดความสิริมงคลแก่ผู้นั้นเป็นอย่างยิ่ง  การปลูกดอกเข็มจึงเป็นการกระตุ้นให้เกิดความสนใจใฝ่รู้ในสิ่งที่มีประโยชน์ สามารถเพิ่มพูนความรู้ความสามารถของตนได้
การปลูกดอกเข็มตามความเชื่อทางสิริมงคลนั้น ควรให้คนที่ให้ความสำคัญกับการศึกษาเล่าเรียนเป็นผู้ลงมือปลูก  เพราะเชื่อว่าจะทำให้เกิดสิริมงคลแก่ผู้อยู่อาศัย  ทิศที่เหมาะแก่การปลูกคือ ทิศตะวันออก    โดยสามารถนำไปปลูกเป็นแนวรั้วได้  หากจะเคลื่อนย้ายหรือปลูกลงดินควรทำในวันพุธ ไม้ชนิดนี้จึงจะให้ผลในทางมงคลมากยิ่งขึ้น

ความเชื่อเกี่ยวกับดอกเข็ม
               คนไทยโบราณเชื่อว่า บ้านใดปลูกเข็มไว้ประจำบ้าน จะทำให้มีความฉลาดเฉียบแหลม เพราะเข็มคือสิ่งที่มึความแหลมคม ดังนั้นคนไทยโบรานจึงใช้ดอกเข็มในพิธีไหว้ครูเพื่อจะได้เป็นนักปราชญ์ที่มีสติปัญญาฉลาดเฉียบแหลมนอกจากนี้ยังใช้้ดอกเข็มเป็นเครื่องบูชาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ และพิธีทางศาสนาได้เป็นสิริมงคลยิ่งนัก

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
                เข็มเป็นพรรณไม้พุ่มขนาดเล็ก ลำต้นจะสูงเพียง 3-5 ฟุต จะแตกกิ่งก้านสาขาออกแผ่เป็นพุ่ม ใบของดอกเข็มจะแข็งและเปราะ ลักษณะใบจะมนรี ปลายแหลม โคนใบจะมน ใบจะออกเรียงสลับทิศทางกัน ดอกจะออกเป็นช่อใหญ่ จะออกตรงกลางส่วนยอดของต้นในแต่ละช่อนั้นจะประกอบไปด้วยดอกขนาดเล็ก ๆ มากมาย เป็นหลอดตรงปลายหลอดจะเป็นกลีบ มีอยู่ 4-5 กลีบ โดยที่ปลายกลับจะแหลม
      ต้น  เป็นพรรณไม้พุ่มขนาดเล็กถึงขนาดย่อม ลำต้นสูงประมาณ 3–5 ฟุต จะแตกกิ่งก้านสาขาออกแผ่เป็นพุ่ม ลำต้นเป็นต้นเดี่ยวหรือแตกกอแผ่สาขาออกไปเป็นต้นต้นเล็กกลมขนาดเส้นรอบวงประมาณ 4-10 เซนติเมตรลำต้นเรียบสีน้ำตาลกิ่งยอดมีสีเขียวแตกกิ่งตรงขึ้นด้านบน


         ใบ  ใบของดอกเข็มแข็ง และเปราะง่าย มีสีเขียวสด ลักษณะใบมนรี ปลายใบแหลม โคนใบมน ใบจะออกเรียงสลับกันคนละทิศทาง ลักษณะใบมีขนาดและรูปร่างแตกต่างกันตามชนิดพันธุ์
          ดอก  ดอกออกเป็นช่อใหญ่ จะออกตรงส่วนยอดของต้น ในแต่ละช่อจะประกอบด้วยดอกขนาดเล็กเป็นหลอด ตรงปลายหลอดจะเป็นกลีบซึ่งมีอยู่ 4-5 กลีบ ปลายกลีบแหลม ลักษณะดอกและสีสรรแตกต่างกันไป



         ฝัก/ผล  เป็นผลกลม ผลอ่อนสีเขียว ผลแก่สีดำ
ฤดูกาลออกดอก:  ออกดอกตลอดปี


         การขยายพันธุ์
 -การเพาะเมล็ด
 - การปักชำกิ่ง
 - การตอนกิ่ง

(การตอนกิ่ง)
  การปลูกและการดูแลรักษา
            เข็มเป็นไม้ที่ทนทานต่อความแห้งแล้ง สามารถขึ้นได้กับดินทุกชนิดแต่ จะชอบดินร่วนซุยมากกว่าและดินควรเก็บความชื้นได้
 เข็มนั้นเป็นไม้ที่ต้องการแสงแดดจัด ดังนั้นควรปลูกไว้ในที่กลางแจ้ง
 เข็มต้องการน้ำปานกลาง

การใช้ประโยชน์:
    -    ไม้ประดับ
    -    สมุนไพร
ถิ่นกำเนิด:  แถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

สรรพคุณทางยา:
    -    รากมีรสหวานใช้รับประทานแก้โรคตา เจริญอาหาร
    -    ใบใช้เป็นยาฆ่าพยาธิ
    -    ดอกแก้โรคตาแดง ตาแฉะ
    -    ผลแก้โรคริดสีดวงในจมูก

ที่มา              
http://www.tuntima.com/%E0%B8%94%E0%B8%AD%E0%B8%81%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%A1/

https://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%A1_(%E0%B8%9E%E0%B8%B7%E0%B8%8A)

http://29623.blogspot.com/p/ixora-spp.html

https://aunzaza2009.wordpress.com/2013/09/13/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%95%E0%B9%89%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B9%87%E0%B8%A1/

https://sites.google.com/site/tubotany2012/gallery/dxk-khem

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น